Einstein luôn là thần tượng của tôi thời còn bé. Bạn bè đồng trang lứa thì thích là siêu nhân, làm võ sư huyền thoại còn tôi thích được làm Einstein. Khi lớn lên, tôi vẫn thần tượng Einstein, nhưng bây giờ tôi không còn muốn làm Einstein nữa. Tôi muốn là chính tôi khi tôi giỏi giang và tuyệt vời như Einstein.
Những câu nói của Einstein luôn truyền cảm hứng cho tôi, nhiều trải nghiệm và cũng nhiều ngẫm nghĩ. Và những câu hay nhất của Einstein đến với tôi trong những hoàn cảnh thú vị và cho tôi những bài học kinh nghiệm tuyệt vời.

…

1. Hãy đơn giản hóa

“Nếu bạn không thể giải thích điều gì một cách đơn giản thì chính bạn cũng không hiểu điều đó”– Albert Einstein

Câu nói này thực sự ngấm khi tôi đứng trên bục giảng. Phía dưới tôi là gần 60 đôi mắt đầy hào hứng và tò mò. Tôi giảng nhiều, rất nhiều thứ mà tôi nghĩ là hay. Nhưng càng nói, ánh sáng của sự hào hứng dường như lịm dần trong ánh mắt của tụi nhỏ. Lúc đó tôi nhận ra, chúng đang chưa hiểu những gì tôi nói.
Chuyện đó sẽ chẳng có vấn đề gì, nếu sau đó một người đồng nghiệp cũng hỏi tôi về điều tôi vừa nói. Tôi cũng giải thích với anh, nhưng càng nói tôi càng không hiểu mình đang nói gì. Trong khoảnh khắc đó, tôi nhận ra, mình chưa thật sự hiểu những gì mình đang dạy. Kể từ đó, mỗi khi học về một điều gì đó, tôi luôn đặt ra những câu hỏi đơn giản và ngây ngô như một đứa trẻ 6 tuổi: “Tại sao lại thế?” “Con chưa hiểu, chú nói cụ thể hơn đi?” “Nhiều quá chú ơi, chú nói ngắn gọn rõ ràng được không?”,…
Còn bạn, mỗi khi khám phá, tìm tòi một điều gì đó, hãy tưởng tượng nhé, em/con/cháu/học trò của bạn hỏi, và bạn sẽ hướng dẫn và giải thích như thế nào. Nếu câu trả lời mà làm chúng hài lòng, chúc mừng bạn, bạn đã LÀM CHỦ được kiến thức đó rồi.

2. Hãy chăm chỉ và đừng sợ sai lầm

“Bạn sẽ không bao giờ thất bại cho đến khi bạn ngừng cố gắng” – Albert Einstein.

Có những thí nghiệm, có những dụng cụ tôi làm ra, chúng thất bại. Tôi dừng không làm nữa, tôi cất chúng vào góc.
Nhưng, không biết do may mắn hay từ đâu, tôi có một thói quen thú vị, nhớ về các thất bại và tưởng tượng khi nó thành công chúng sẽ hoạt động như thế nào.
Và điều tuyệt vời là những ý tưởng luon xuất hiện. Có những ý tưởng 1h sau đã đến, nhưng có những cái trốn biệt tăm đến tận cả mấy tháng mới chịu đến.
Mỗi lần đọc lại câu nói của Einstein, tôi luôn tự hào vì khi thất bại, tôi dừng làm chứ không dừng SUY NGHĨ.

3. Hãy tưởng tượng

“Tưởng tượng quan trọng hơn cả kiến thức” – Albert Einstein.

Tôi đã từng quan sát 2 cậu bé cùng ngồi làm thí nghiệm với nhau. Một cậu bé luôn thể hiện sự am hiểu kiến thức của mình, cậu bé còn lại thì có vẻ trẻ con và ngây ngô hơn, chúng cùng tuổi nhau. Hai cậu bé cùng cả nhóm lên ý tưởng cho một dự án của Câu lạc bộ Khoa học. Các ý tưởng được đưa ra, cậu bé “ngây ngô” luôn thốt ra các ý tưởng ngộ nghĩnh tưởng chừng như chỉ có trong film, mỗi lần như vậy cậu bé “am hiểu” lại gạt đi. Cậu bé “am hiểu” biết nhiều mà, cậu nói ra những thứ thực tế và ai cũng làm rồi, và những gì cậu bé “ngây ngô” kia nói có vẻ như hơi điên rồ.
Khi tôi chen vào giữa tụi nhỏ và bảo chúng cứ thoải mái đưa ra ý tưởng đi. Chúng ta đang “Brain storm” mọi ý tưởng dù kỳ lạ đến đâu cũng được viết ra hết.
Và sau vài phút thảo luận tiếp, cậu bé “am hiểu” đã thay đổi ngược hoàn toàn, cậu bắt đầu các ý tưởng thật kỳ lạ, nào là pin năng lương siêu cấp, nào là bể tưới tự xoay vòng, nào là kính chuyển đổi năng lượng,…
Điều thú vị ở chỗ, cuối buổi thảo luận, tụi nhóc của tôi đã nhất trí với ý tưởng “Ngôi nhà thông minh” với điện tự sinh từ ánh sáng, nguồn nước tự lọc, hệ sinh thái khép kín, nguyên liệu thân thiện môi trường. Một sự kết hợp thú vị của kiến thức thực tế và trí tưởng tượng bay cao.

Kiến thức là thứ tốt. Nhưng trí tưởng tượng quan trọng hơn.

Chính những kiến thức đã biết, khiến cậu học trò kia của tôi không dám làm điều lạ vì sợ bị sai. Hãy nhớ, tưởng tượng giúp ta thoát ra khỏi tư duy cũ và tạo nên những điều khác biệt cho cuộc đời. Einstein nói chí phải.

4. Tôn trọng mọi người

“Mọi người đều là thiên tài…
Nếu bạn đánh giá con cá bằng khả năng leo cây của nó, suốt đời nó sẽ tin rằng mình là kẻ ngốc nghếch” – Albert Einstein.

Một cậu học trò của tôi điểm khá là thấp vì bài kiểm tra trình bày lộn xộn. Điểm thái độ cũng không cao vì chẳng bao giờ chịu nghe tôi nói cả. Đã có lúc tôi nghĩ cậu kém. Nhưng chỉ duy nhất cậu bé đó làm cho chiếc ô-tô chạy bằng không khí lăn bánh được. Các xe khác thì liêu xiêu và bay tung tóe, duy xe của cậu là lướt đi một mạch vượt qua đích luôn.
Nhìn cậu bé đó, bên trong cậu là một nhà phát minh năng động chứ không phải một nhà văn trình bày tốt, càng không phải chú cún nói gì nghe đó mà không có chính kiến của mình. Tôi có hỏi, cậu nói rằng, những cái thầy nói ở lớp con làm được rồi, thế nên con cũng không cần nghe bây giờ thầy ạ!

Thật thú vị.

Vậy đó, hãy sáng suốt nhé, đừng vội đánh giá ai vì họ chưa làm được một điều gì đó. Hãy tôn trọng và nhìn nhận xem họ làm được gì. Và mỗi khi bạn nhận ra mình đang đánh giá bản thân mình hay một ai đó, hãy nhớ Einstein đã nói “Mọi người đều là thiên tài…”